De Roos van Leary: gedrag analyseren en beïnvloeden (2024)

Ga naar de inhoud

Bel ons:

085 060 13 55

Home » De Roos van Leary: gedrag analyseren en beïnvloeden

Het principe van de Roos van Leary

Leary ontdekte dat menselijk gedrag grofweg over twee assen verloopt. De horizontale as staat voor de relatie die iemand met een ander heeft: samen of tegen. Samen betekent dat het gedrag van de mensen is gericht op acceptatie van elkaar. Tegengedrag richt zich op andere belangen dan acceptatie.De verticale as staat voor de wijze waarop mensen zich opstellen ten opzichte van elkaar: boven of onder. Boven houdt in dat iemand dominant gedrag vertoont, terwijl met onder wordt bedoeld dat iemand zich onderdanig gedraagt.

Volgens Leary heeft de verticale as een symmetrische werking: dat wil zeggen dat samen-gedrag leidt tot samen-gedrag, terwijl tegen-gedrag tot tegen-gedrag leidt. De horizontale as heeft juist een complementaire werking: boven-gedrag roept onder-gedrag op en vice versa. Elk vlak in de Roos van Leary vertegenwoordigt een bepaald type gedrag: rechtsboven staat voor leiden, rechtsonder voor volgen, linksboven voor aanvallen en linksonder voor verdedigen. Door elk van deze vakken te splitsen, ontstaan er acht basisgedragingen.

Gedrag analyseren en beïnvloeden

Met de het model kun je gedrag eerst analyseren en daarna met je eigen gedrag beïnvloeden. Analyseer eerst of je eigen gedrag en dat van de ander samen of tegen en boven of onder is. Plaats het gedrag daarna in de juiste vlakken. Bepaal dan hoe je het gedrag van de ander kunt beïnvloeden. Afhankelijk van de situatie moet je tegenovergesteld gedrag of juist hetzelfde gedrag vertonen.

Voorbeeld 1: van boven naar onder

Je bent leidinggevende en vindt dat een medewerker te weinig initiatief toont. Je hebt de medewerker hier al meermaals tevergeefs op aangesproken. Jij vertoont in deze situatie leidend gedrag: dat bevindt zich rechtsboven in de Roos van Leary. De medewerker vertoont volgend gedrag, dus rechtsonder in de roos. Om diens gedrag te beïnvloeden kun je bewust onder- en samen-gedrag combineren. Stel bijvoorbeeld vragen: “Wat zijn jouw ideeën?”, “Hoe denk jij erover?” of “Welke oplossingen zie je?” Zo nodig je de medewerker uit om boven-gedrag en samen-gedrag te vertonen. De kans is groot dat je er meer initiatief voor terugkrijgt.

Voorbeeld 2: van tegen naar samen

Een klant belt je boos op omdat hij of zij een beschadigd product heeft ontvangen. Je bentgeneigd je te verdedigen. Als je naar de Roos van Leary kijkt, zitten jullie allebei aan de tegen-kant: de klant boven en jij onder. Om weerstand weg te nemen kun je bewust opschuiven naar de rechterkant. Je neemt de klant mee naar een oplossing met leidend gedrag dat gericht is op samen. Geef bijvoorbeeld aan dat je begrijpt dat het vervelend is en dat je samen naar een oplossing wilt zoeken. De weerstand neemt veelal af, omdat de klant meebeweegt naar de rechterkant van de roos.

Nuance bij de Roos van Leary

Enige nuance bij de toepassing van het model Leary is op zijn plaats. Niet elk gedrag is te beïnvloeden. Soms blijft iemand in de weerstand zitten. Dan is het vooral zaak op het juiste niveau te communiceren en je grenzen aan te geven als professional.

Ben jij je bewust van gedrag?

De Roos van Leary is een praktisch model dat je helpt gedrag te herkennen, analyseren en beïnvloeden. Met dit inzicht kun je gesprekken soepeler laten verlopen en gewenst gedrag stimuleren.

Bronnen

Dijk, van B. en Husting, A-L (2021).De Roos van Leary. Interactiekunde voor professionals.Zaltbommel: Uitgeverij Thema, p.13. ↩︎

Meer weten over onze training en coaching? Vul het onderstaande contactformulier in en we nemen binnen 24 uur contact met je op.

Nieuwsbrief

Contact

Wij gebruiken cookies om informatie over je apparaat op te slaan of te raadplegen. Zo kunnen we je de beste gebruikerservaring bieden.

Functioneel Functioneel Altijd actief

De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.

Voorkeuren Voorkeuren

De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.

Statistieken Statistieken

De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt. De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.

Marketing Marketing

De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.

Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden

Voorkeuren bekijken

{title} {title} {title}